In november 2018 publiceerde Groningse straatkrant De Riepe een interview met Tika over haar nieuwste boek: Het Kado. Hier kun je het nog eens nalezen.
Tekst: Tanya van der Spek
Wat zou jij doen? Als je na 35 jaar stilte wordt gebeld of je zaken wilt regelen voor je oude vader? Die jou als 15-jarige uit huis zette waardoor je dakloos raakte? Tika Stardust schreef hier een indrukwekkend boek over.
Haar laatste twee boeken zijn totaal verschillend, maar als er een overeenkomst is, is het wel dat beide publicaties aantonen dat iemand die vanuit haar hart en vanuit liefde leeft, de wereld mooier maakt. Tika Stardust, in Den Haag geboren als Astrid van de Weetering, vormt het levende bewijs. In het fotoboek Een stukje liefde uit 2015 zie je hoe tevreden en gelukzalig Tika mensen met een beperking achterlaat, nadat ze hen liefdevolle aandacht en intimiteit heeft gegeven. Dit is haar werk als sociaal-erotisch dienstverlener. In de nieuwe, autobiografische roman Het Kado – Mijn vader sterft, lees je hoe Tika besluit alles te gaan regelen voor haar oude vader die is opgenomen, terwijl ze eigenlijk al 35 jaar geen contact meer had na een traumatische jeugd bij hem. “Sommige vrienden werden in die tijd boos op me”, verteld Tika onder het genot van een kopje koffie in het cafe juni. “Ze zeiden: ‘je gaat toch niet iemand helpen die jou slecht heeft behandeld?’”
Toch reed Tika elke keer weer die 225 kilometer naar Limburg.
Dakloos
“Het was een turbulente tijd”, blikt Tika terug. “In een dag reed ik op en neer, bezocht ik klantjes in het land en ging ik zowel naar het achtergelaten huisje van mijn vader dat ik opruimde als naar mijn vader in het verpleeghuis. Ik kon er niet mee stoppen. Ik had zoveel vragen over vroeger. Het is een raar idee, mijn vader en ik hebben elkaar alleen de eerste vijftien jaar van mijn leven meegemaakt.” Op haar vijftiende stopte het contact met haar ouders door een gebeurtenis die ze bijna de ergste uit haar hele leven noemt. “Nadat ik een keer de dreiging voelde dat hij mij dood zou slaan, heb ik in paniek het huis verlaten. Toen ik terugkwam, was het slot veranderd. Ik kon er niet meer in. “
Van het ene op het andere moment was Tika dakloos. Een periode waarover ze eigenlijk niet praat. Voor daklozenkrant Straatnieuws maakt ze voor een keer een uitzondering. “Ik heb in de nachtopvang, in kraakpanden en buiten geslapen. Het was moeilijk een plek te vinden waar echt niemand wist waar je was, als je op straat was aangewezen. Kraakpanden waren wel prettig om te vertoeven soms, maar ik was met 15 of 16 jaar te jong om voor mezelf op te komen. Ook daar was de dreiging om niet meer de baas te zijn over het lichaam waar je in opgesloten zit. Dat lichaam wat sommigen dichterbij zich wilden hebben dan ikzelf prettig vond of nodig had. Alsof je bijna altijd een prijs moest betalen, iets in te lossen had.
Een soort vogelvrij was het leven zonder zorgzame ouders. Ik weet nog heel goed dat het afschuwelijk voelde om echt geen adres meer te hebben. Het gevoel dat je nergens hoort en dat er geen veilige plek voor je bestaat. Het gaf het onbestemde gevoel van ‘er niet toe doen’, niet meetellen, nutteloos voor deze wereld zijn, een verstotene zijn. Voor mij was dit een periode. Triester is het als mensen zo jaren van hun leven moeten doorbrengen.”
Beetgenomen
Toen ze haar vader na al die jaren weer terugzag, voelde ze zich beetgenomen, zegt ze. “Ik dacht een kreubel, oud, seniel iemand te treffen en dat was niet zo. AF en toe pestte hij me weer precies als ik toen ik klein was. Ik dacht: dit kan niet waar zijn! Dat was bizar. “Tika had van tevoren wel haar twijfels gehad. “Mijn eerste reactie, toen ik werd gebeld om zijn financien te doen, was: dat kan ik niet doen, want ik ben getraumatiseerd. Daarna voelde ik: dit is wat er is. Deze mogelijkheid krijg ik en ik moet hier iets mee doen, ik kan dit niet afslaan.“
Achteraf gezien heeft Tika er zelf ook veel aan gehad. “Door de dingen die ik in et huisje van mijn ouders vond, ontdekte ik hoe gestoord mijn vader was.” Haar vader nam bijvoorbeeld uit achterdocht gesprekken op. De tapercorder in een geprepareerde tas, die Tika nog herkende uit haar kindertijd, vond ze terug. Ook ontdekte ze dat hij een obsessie had met het occulte en met crematies. En ze vond een boek dat hij had geschreven. Daarin reageert hij op Tika’s eerste boek uit 1990, Een ander slot, dat hij dus klaarblijkelijk had gelezen. “Alles bij elkaar verklaarde het zo’n boel. In die zin ben ik dankbaar voor deze periode. Ik ontdekte hij was dus niet vals en gemeen, hij was gestoord. Dan kun je denken: die man heeft zichzelf ook niet gemaakt, die heeft meerdere stoornissen ontwikkeld. Dat heeft mij geholpen.”
Achteraf gezien heeft Tika er zelf ook veel aan gehad. “Door de dingen die ik in et huisje van mijn ouders vond, ontdekte ik hoe gestoord mijn vader was.” Haar vader nam bijvoorbeeld uit achterdocht gesprekken op. De tapercorder in een geprepareerde tas, die Tika nog herkende uit haar kindertijd, vond ze terug. Ook ontdekte ze dat hij een obsessie had met het occulte en met crematies. En ze vond een boek dat hij had geschreven. Daarin reageert hij op Tika’s eerste boek uit 1990, Een ander slot, dat hij dus klaarblijkelijk had gelezen. “Alles bij elkaar verklaarde het zo’n boel. In die zin ben ik dankbaar voor deze periode. Ik ontdekte hij was dus niet vals en gemeen, hij was gestoord. Dan kun je denken: die man heeft zichzelf ook niet gemaakt, die heeft meerdere stoornissen ontwikkeld. Dat heeft mij geholpen.”
Humoristisch
In Tika’s boek wisselen dagboekfragmenten en flashbacks elkaar af. Lezers noemen de inhoud heftig en indrukwekkend en ze zijn lyrisch over de schrijfstijl. Want ondanks de zwaarte van het onderwerp, is de toon vooral opgeruimd, relativerend en bji vlagen komisch. Tika toont een mailtje: “Je schrijfstijl vind ik mooi, humoristisch en zeer origineel. Wat jij hebt meegemaakt zou voor mij met geen pen te beschrijven zijn, alhoewel dit voor jou, tussen en lippen door wel heel aardig lukt.”
“De ellende leest dus makkelijk weg,”lacht Tika. Waarom wilde ze dit boek maken?
“Soms moet ik schrijven om niet gek te worden. Als er dan materiaal is, volgt de gedachte: zou het interessant kunnen zijn voor anderen? De grootste drive om dit boek uit te brengen, is dat er mensen bij gebaat zijn. Ik zou niet iets willen publiceren als ik niet het gevoel zou hebben dat het mogelijk mensen helpt. Misschien herkent iemand na het lezen dat een ander in een moeilijke situatie zit, bijvoorbeeld een kind dat huiselijk geweld meemaakt. Dat kind kan in zo’n isolement raken. Ik zat ook in een isolement toen ik in dat merkwaardige wereldje woonde bij mijn ouders. Over de geheimen uit mijn verleden voel ik nu: ik wil dat de hele wereld dit weet! Het maakt me ook heel kwetsbaar, maar ik heb iets van: hoppetee, gaan!”
Boosheid
Hoe voelt het dat familie, hulpverleners of politie nooit hebben ingegrepen? “Ik ben de boosheid wel voorbij. Ik zie in dat het ook moeilijk was om te helpen. Dat helpt mij om niet in negativiteit te blijven steken. Maar ik kan het nog wel opnieuw heel wonderlijk vinden hoe het zo heeft kunnen lopen en dat het door kon blijven gaan. Door ernaar te kijken, kan ik denken: het is zo gegaan, het is niet anders, er is niks meer aan te doen. Maar als dit boek iemand anders iets zou kunnen besparen, zou ik dat geweldig vinden. Ik heb mijn boek ook bij de bibliotheek aangeboden, zodat zoveel mogelijk mensen het kunnen lezen.” Voor Tika gaat het boek niet over ellende, maar over veerkracht. “Voor mij ligt de nadruk erop dat je altijd weer kan zoeken naar mooie en fijne dingen doen en dat je iets kunt betekenen voor een ander. Dat je daar een fijn gevoel uit haalt.”
Meditatie
Iets betekenen voor een ander, dat is Tika gelukt bij haar vader, op zijn sterfbed. “Er zijn momenten geweest dat ik me niet zijn dochter voelde, maar gewoon iemand die naast iemand is met wie het heel erg slecht gaat. En ik dacht alleen maar: als jij het kan om je hand in mijn handen te geven, dan houd ik je hand vast. Dat waren heel mooie momenten. Het gebeurt en staat los van alles. Dat zijn dingen waar ik dankbaar voor ben. Ik wist van tevoren ook niet dat zoiets mogelijk was. Als ik op alles terugkijk, denk ik: het is geweldig. Dat ik zo ben dat ik dat heb gedaan, en dat ik de mogelijkheid heb gehad. “
Hoe is Tika zo liefdevol en vergevingsgezind geworden? “Die vraag hoor ik vaker. Dan voel ik een glimlach. Misschien moet ik dan denken aan wat meditatie voor me betekend heeft. Met meditatie en bepaalde ademhalingstechnieken kan ik donkere energieen omzetten naar lichte, liefdevolle energie. Daar grijp ik altijd weer opnieuw naar terug.”
Landelijke bekendheid
Tika Stardust is een veelgevraagd publiek spreker over haar vakgebied sociaal-erotische dienstverlening aan mensen met een beperking. In 2016 verwierf ze landelijke bekendheid door de taklshow van Eva Jinek en een groot interview in de Volkskrant. Tika heeft opgetreden bij TedxAmsterdam en staat centraal in diverse documentaires, waaronder op de Taiwanese en de Chinese televisie. De nieuwste documentaire ‘Tika Stardust’van Ottforce Prodcutions (te zien op Youtube, duur 15 minuten), won in december 2017 de prijs voor ‘Best Story’. Tika is gastspreker bij zorgopeldiingen en heeft een dienstverband bij Humanitas Rotterdam. Tika treedt op als clown en heeft jarenlang meditaties gegeven. Ze is het nichtje van de bekende danser, dichter en schrijver Conrad van de Weetering (1929-2017).
Bestelformulier
Bestel hier Het Kado
Categorieën: Media