Tanya van der Spek interviewde Tika over haar nieuwste boek en haar bewogen leven. Hieronder het resultaat!
VEERKRACHT OPTIMA FORMA
Zou jij dat ook kunnen? In actie komen, als je na 35 jaar stilte wordt gebeld of je zaken wilt regelen voor je oude, zieke vader? De vader die jou een rotjeugd heeft bezorgd en jou als 15-jarige dakloos heeft gemaakt? Tika Stardust zegt dat ze dit mede dankzij de kracht van meditatie heeft kunnen opbrengen. Ze schreef er een indrukwekkend boek over.
Foto: José Groenewegen
Haar laatste twee boeken zijn totaal verschillend, maar als er één overeenkomst is, is het wel dat beide publicaties aantonen dat iemand die vanuit haar hart en vanuit liefde leeft, de wereld mooier maakt. Tika Stardust, in Den Haag geboren als Astrid van de Weetering, vormt het levende bewijs.
In het fotoboek Een stukje liefde uit 2015 zie je hoe tevreden en gelukzalig Tika mensen met een beperking achterlaat, nadat ze hen liefdevolle aandacht en intimiteit heeft gegeven. Dit is haar werk als sociaal-erotisch dienstverlener. In de nieuwe, autobiografische roman Het Kado – Mijn vader sterft, lees je hoe Tika besluit alles te gaan regelen voor haar oude vader die is opgenomen, terwijl ze eigenlijk al 35 jaar geen contact meer had na een traumatische jeugd bij hem. “Sommige vrienden werden in die tijd boos op me”, vertelt Tika onder het genot van een kopje koffie. “Ze zeiden: ‘Je gaat toch niet iemand helpen die jou slecht heeft behandeld?’” Toch reed Tika elke keer weer die 225 kilometer naar Limburg.
Slot veranderd
“Het was een turbulente tijd”, blikt Tika terug. “In één dag reed ik op en neer, bezocht ik klantjes in het land en ging ik zowel naar het achtergelaten huisje van mijn vader dat ik opruimde als naar mijn vader in het verpleeghuis. Ik kon er niet mee stoppen. Ik had zoveel vragen over vroeger. Het is een raar idee, mijn vader en ik hebben elkaar alleen de eerste vijftien jaar van mijn leven meegemaakt.” Op haar vijftiende stopte het contact met haar ouders door een gebeurtenis die ze bijna de ergste uit haar hele leven noemt. “Nadat ik een keer de dreiging voelde dat hij mij dood zou slaan, heb ik in paniek het huis verlaten. Toen ik terugkwam, was het slot veranderd. Ik kon er niet meer in.”
Ze verbleef noodgedwongen in de opvang en in kraakpanden. Een enkele keer zelfs op straat. “Het leven zonder zorgzame ouders voelde een soort van vogelvrij. Ik weet nog heel goed dat het afschuwelijk voelde om echt geen adres meer te hebben. Het gevoel dat je nergens hoort en dat er geen veilige plek voor je bestaat. Het gaf het onbestemde gevoel van ‘er niet toe doen’, niet meetellen, nutteloos voor deze wereld zijn, een verstotene zijn. ”
Dankbaar
Toen ze haar vader na al die jaren weer terugzag, voelde ze zich beetgenomen, zegt ze. “Ik dacht een kreupel, oud, seniel iemand te treffen en dat was niet zo. Af en toe pestte hij me weer precies als toen ik klein was. Ik dacht: dit kan niet waar zijn! Dat was bizar.” Tika had van tevoren wel haar twijfels gehad. “Mijn eerste reactie, toen ik werd gebeld om zijn financiën te doen, was: dat kan ik niet doen, want ik ben getraumatiseerd. Daarna voelde ik: dit is wat er is. Deze mogelijkheid krijg ik en ik moet hier iets mee doen, ik kan dit niet afslaan.”
Achteraf gezien heeft Tika er zelf ook veel aan gehad. “Door de dingen die ik in het huisje van mijn ouders vond, ontdekte ik hoe gestoord mijn vader was.” Haar vader nam bijvoorbeeld uit achterdocht gesprekken op. De taperecorder in een geprepareerde tas, die Tika nog herkende uit haar kindertijd, vond ze terug. Ook ontdekte ze dat hij een obsessie had met het occulte en met crematies. En ze vond een boek dat hij had geschreven. Daarin reageert hij op Tika’s eerste boek uit 1990, Een ander slot, dat hij dus klaarblijkelijk had gelezen. “Alles bij elkaar verklaarde het zo’n boel. In die zin ben ik dankbaar voor deze periode. Ik ontdekte: hij was dus niet vals en gemeen, hij was gestoord. Dan kun je denken: die man heeft zichzelf ook niet gemaakt, die heeft meerdere stoornissen ontwikkeld. Dat heeft mij geholpen.”
Humoristisch
In Tika’s boek wisselen dagboekfragmenten en flashbacks elkaar af. Lezers noemen de inhoud heftig en indrukwekkend. Tegelijkertijd zijn ze lyrisch over de schrijfstijl. Want ondanks de zwaarte van het onderwerp, is de toon vooral opgeruimd, relativerend en bij vlagen komisch. Tika toont een mailtje: ‘Je schrijfstijl vind ik mooi, humoristisch en zeer origineel. Wat jij hebt meegemaakt zou voor mij met geen pen te beschrijven zijn, alhoewel dit jou, tussen neus en lippen door wel heel aardig lukt.’ “De ellende leest dus makkelijk weg”, lacht Tika. Waarom wilde ze dit boek maken?
“Soms moet ik schrijven om niet gek te worden. Als er dan materiaal is, volgt de gedachte: zou het interessant kunnen zijn voor anderen? De grootste drive om dit boek uit te brengen, is dat er mensen bij gebaat zijn. Ik zou niet iets willen publiceren als ik niet het gevoel zou hebben dat het mogelijk mensen helpt. Misschien herkent iemand na het lezen dat een ander in een moeilijke situatie zit, bijvoorbeeld een kind dat huiselijk geweld meemaakt. Dat kind kan in zo’n isolement raken. Ik zat ook in een isolement toen ik in dat merkwaardige wereldje woonde bij mijn ouders. Over de geheimen uit mijn verleden voel ik nu: ik wil dat de hele wereld dit weet! Het maakt me ook wel kwetsbaar, maar ik heb iets van: hoppetee, gaan!”
Boosheid
Hoe voelt het dat familie, hulpverleners of politie nooit hebben ingegrepen? “Ik ben de boosheid wel voorbij. Ik zie in dat het ook moeilijk was om te helpen. Dat helpt mij om niet in negativiteit te blijven steken. Maar ik kan het nog wel opnieuw heel wonderlijk vinden hoe het zo heeft kunnen lopen en dat het door kon blijven gaan. Door ernaar te kijken, kan ik denken: het is zo gegaan, het is niet anders, er is niks meer aan te doen. Maar als dit boek iemand anders iets zou kunnen besparen, zou ik dat geweldig vinden. Ik heb mijn boek ook bij de bibliotheek aangeboden, zodat zoveel mogelijk mensen het kunnen lezen.” Voor Tika gaat het boek niet over ellende, maar over veerkracht. “Voor mij ligt de nadruk erop dat je altijd weer kan zoeken naar mooie en fijne dingen doen en dat je iets kunt betekenen voor een ander. Dat je daar een fijn gevoel uit haalt.”
Meditatie
Iets betekenen voor een ander, dat is Tika gelukt bij haar vader, op zijn sterfbed. “Er zijn momenten geweest dat ik me niet zijn dochter voelde, maar gewoon iemand die naast iemand is met wie het heel erg slecht gaat. En ik dacht alleen maar: als jij het kan om je hand in mijn handen te geven, dan houd ik je hand vast. Dat waren hele mooie momenten. Het gebeurt en staat los van alles. Dat zijn dingen waar ik dankbaar voor ben. Ik wist van tevoren ook niet dat zoiets mogelijk was. Als ik op alles terugkijk, denk ik: het is geweldig. Dat ik zo ben dat ik dat heb gedaan, en dat ik de mogelijkheid heb gehad.”
Hoe is Tika zo liefdevol en vergevingsgezind geworden? “Die vraag hoor ik vaker. Dan voel ik een glimlach. Misschien moet ik dan denken aan wat meditatie voor me betekend heeft. Met meditatie en bepaalde ademhalingstechnieken kan ik donkere energieën omzetten naar lichte, liefdevolle energie. Daar grijp ik altijd weer opnieuw naar terug.”
Kan ze daar meer over vertellen? “Meditatie bracht me verdieping, verstilling en het niet serieus nemen van m’n eigen gedachtes: gedachtes kan ik als wolkjes voorbij laten drijven, vanaf het moment dat ik mijn ademhaling bewuster ken.”
Yoga
Als kind in de jaren 70, toen ze net kon lezen, haalde ze al boeken uit de bibliotheek over yoga. “Geen idee waar die belangstelling vandaan kwam; ik was toen vooral gebiologeerd door de bijzondere houdingen, waarvan ik nu weet dat je ze beter niet zomaar als acrobatische toer kan zien. In yoga ervaar ik nu ook de weldadige verdieping, buiten dat het me mega soepel maakt.”
Tika heeft talloze spirituele boeken verslonden en jaren deelgenomen aan meditatieprogramma’s en was ook meditatiebegeleider in het OSHO centrum in Den Haag, Wajid. In die tijd werd ze sannyasin, zoals Osho-volgers worden genoemd en veranderde ze haar naam in Ma Chetan Vatika, wat ze later afkortte in Tika.
Liefde als bron
Door haar traumatische jeugd kent Tika periodes van migraine aanvallen waarbij ze ervaringen soms herbeleeft. In haar boek schrijft ze ook dat ze soms bang kan zijn om gek te worden. “Soms wankel ik even of neemt stress toch m’n hoofd over om kortsluiting te veroorzaken, dan moet ik me maar even overgeven…” Tijdens het mediteren kalmeert alles weer. “Als ik mediteer komt de weldadige rust terug en vooral de intense liefdesstroom. Liefde als bron: liefde is de essentie geworden. Liefde stroomt binnen als rust. De berusting is groter dan bedenksels. Meditatie leerde me onder andere om liefde te sturen, vooral naar dat wat soms zwaar of zwart schijnt. Ademhaling kan donkere energie via het hart omzetten in licht. Met een inademing neem je het zware zwarte mee naar het hart. Het hart is intens krachtig, het kan het zwarte omzetten naar naar helder licht. Met elke uitademing zal er licht en liefde terugstromen naar de wereld. Op een gegeven moment, na het overlijden van m’n vader, liet ik een hart tatoeëren in m’n rechterhand. Als symbool om liefde te verspreiden. De hand, die ik soms laat rusten op m’n eigen hart, is de hand die met alles en iedereen in aanraking komt…”
Het Kado – Mijn vader sterft en Een stukje liefde zijn allebei te bestellen via www.tikastardust.nl/hetkado
(€ 19,95 exclusief verzendkosten)